MS ve Beslenme
Bedeninizdeki bağışıklık sistemindeki normal işleyişin bozulması sonucu ortaya çıkan bir rahatsızlıktır. MS rahatsızlığında sinir sistemindeki myelin denen bir madde hasara uğrar.
MS hastalığı, sinir sisteminin farklı bölgelerini farklı zaman dilimlerinde etkileyebilir. Genellikle 20-40 yaş aralığında genç erişkinlerde görülmektedir. MS hastalığı bir ömür boyu devam eden kronik hastalıktır. Evreleri vardır. Erken teşhis de ilerlemesi geciktirilebilen rahatsızlıktır.
Yapılan birçok araştırmada, MS hastalığının risk faktörleri arasında sigara içmek ve D vitamini eksikliği olduğu gözlemlenmiştir. Bazen de genetik yatkınlık ve çevresel faktörler, aşırı stres bu hastalığın oluşumunu tetikleyebilmektedir.
Belirtileri
-yürümede dengesizlik
-kol veya bacaklarda güç kaybı
-görme kaybı veya çift görme
-konsantrasyon bozukluğu
-halsizlik
MS hastalığında en çok kullanılan tedavi yöntemlerinin başında kortizon tedavisi gelir. MS hastalığının ilerlemesini yavaşlatacak veya durduracak kortizon içeren ilaçlar kullanılır.
Peki kortizon nedir?
Vücudumuzda böbrek üstü bezinden salgılanan, kan şekeri sentezini ve proteinlerin aminoasitlere parçalanmasını arttıran bir hormondur.
Kortizon MS hastalarını nasıl etkiler?
MS hastalarında en çok uygulanan tedavi şekli kortizon uygulamasıdır. Kortizon hastalığın ataklarını kısa sürede tedavi etmekte ancak uzun dönemde aynı etkiyi gösterdiğini dile getirebilmek biraz zor. Çünkü kortizon tedavisi uygulanan bireyler ilerleyen zamanlarda şeker yükselmesi, tansiyon, halsizlik, kemik erimesi ve karında yağ depolanması, kaslarda erime gibi sorunlarla karşılaşabilmektedirler.
KORTİZON TEDAVİSİNDE MS HASTALARI NASIL BESLENMELİDİR?
Genelde kortizon tedavilerinde tuzdan uzak durun, denilir. Fakat sadece tuz değil, şeker, un, yağ içeren tüm besinlerden uzak durmak gerekir. MS hastaları için en sağlıklı yemek ev yemeği ( yani anne yemeği veya eş yemeği de diyebiliriz.)
TUZU AZALT!
Korziton böbrek üzerinde tuz tutma etkisi olduğu kadar, bir de vücuttan potasyum atma etkisi vardır. Kortizon tedavisi alan bireylerde potasyum kayıpları görülür. Vücutta potasyumun atılması, kas güçsüzlüğünde ve kalbin kasılma işlevinde olumsuz etkilere yol açılmasına neden olur. Tuz tüketimini azaltırken, beslenmenizde sebze ve meyve tüketiminizi arttırmanız gerekmektedir.
KALSİYUM AL!
Kortizon kullanımı kalsiyumun bağırsaktan emilimini azaltır. Ve osteoporoza neden olur. Bu yüzden düzenli kemik mineral ölçümü yaptırılmalıdır. Beslenmenizde kalsiyum açısından zengin besinlere yer vermenizde fayda var.
İŞLEM GÖRMÜŞ, HAZIR, PAKETLENMİŞ ÜRÜNLERDEN UZAK DUR!
Kortizon kan şekerinin yükselmesine neden olur. Çünkü an şekerinin hücre içine girişini azaltır, kan şekeri yükseltir, karaciğerde ve çizgili kaslarda glikojen sentezini ve depolanmasını arttırır. Genellikle kortizon tedavisi gören bireylerde iştah açıktır. İştahın artması demek, şişmanlığın önünü açması demek anlamına gelir.
Tüm konserve besinler, meyve suları, asitli içecekler gibi markette satılan işlem görmüş, içerisinde koruyucu madde bulunan bütün besinleri, kortizon tedavisi sırasında tercih etmek sakıncalıdır. Çünkü bu besinlerin içerisinde yükse oranda tuz, yağ ve şeker içeriği vardır. Ve bunlardan uzak durulması gerekir.
MS hastalığında 7 doğal tedavi
- Krill yağı omega-3 ( içerisinde astaxanthin ) : hem vücuttaki iltihaplanmayı azaltır, hem de sinir sistemi üzerinde olumlu etkilere sahiptir. Günde 2 kapsül yeterlidir.
- Multi-vitami : Bağışıklık sisteminin güçlenmesine yardımcı olur.
- Probiyotik vey prebiyotik destekleri: sindirim sistemini destekler.
- D3 vitamini
- B12 vitamini
- Lesitin içeren besinler
- Hindistan cevizi yağı : Orta zincirli yağ asitlerini barındırır. (MCT)
MS HASTALIĞI İLE İLGİLİ YAPILAN ÇALIŞMALAR…
*Amerika Nöroloji Derneğinin toplantısında sunulan bir araştırmaya göre, günde en az 6 fincan kahve içen sağlıklı bireylerin MS hastalığına yakalanma riski kahve içmeyenlere göre 1,5 kat daha düşük olduğu dile getirilmiştir. Yani kafein MS hastalarında tedavi edici rolü vardır.
*Oxford üniversitesinde çalışan Nöroloji uzmanı, İngiliz Time gazetesine yaptığı açıklamada hamilelik ve çocukluk döneminde D vitamini eksikliğinin, kişinin küçük yaşta MS hastalığına yakalanma olasılığının arttırabileceğini dile getirmiş. Ve bu yönde çalışmaları olmuştur. (2010)
*2013 yılında yapılan bir çalışmada omega-3 içeren besinlerin tüketimi veya kapsül olarak alınımı vücuttaki iltihaplanmayı yok ettiği, bağışıklık sisteminin kuvvetlendirdiği görülmüştür. Ama Amerikalıların bir çoğu omega-3 yerine omega- 6 yağ asitlerini 10 kat daha fazla tükettikleri için vücuttaki iltihaplanmayı arttırdığı görülmüştür.
*2013 yılında yapılan diğer bir çalışmada yüksek antioksidan değerine sahip ve anti-inflamutuar olan besinlerin özellikle zerdeçal- zencefil ve sumak baharatlarının atakların azalmasında büyük bir rolü olduğu ortaya çıkmış.
Kısaca özetlemek gerekir ise; beslenmenizde kişiye özel yaş, cinsiyet, boy, fiziksel aktivite, hastalık durumuna göre ve tamamen mevsime yönelik besinlerden oluşmuş sağlıklı bir beslenme programı ile MS hastalığının ataklarını en hafif şekilde atlatmanıza yardımcı olur.
Diyetisyen Esra ARAN
(kaynak : http://www.izmirmsdernegi.org/ms-ve-beslenme)